ازدواج موقت (نکاح منقطع)(متعه)

بحث انتقادی در مورد ازدواج موقت

بعضی عقد موقت را مخالف هدف ازدواج و گاهی برخلاف شئون زن دانسته و آن را با فحشاء مقایسه کرده اند. لیکن طرفداران این گونه نکاح به انتقادات مخالفان پاسخ داده و متعه را هرچند که در عمل استفاده آن نادر است ، نهادی سودمند معرفی کرده اند. خلاصه دلایل در 5 مورد :

1. متعه مانع فحشاء وفساد است . در اجتماعی که متعه به رسمیت شناخته نشده است ، چون ازدواج دائم همیشه ممکن نیست روابط آزاد در بین مردم گسترش می یابد و فحشاء و فساد توسعه می یابد.

2. روابط آزاد دارای نظم وانضباطی نیست و تعهداتی برای اشخاص ایجاد نمی کند. این روابط ناراحتی های جسمی و روحی به بار می آورد ؛ اما عقد منقطع دارای نظم و قاعده است و تعهداتی برای طرفین ایجاد می کند و به مراتب بهتر از روابط آزاد است. عقد منقطع به ویژه از لحاظ اولاد مزیت قابل توجهی نسبت به روابط آزاد دارد ؛ به خاطر اینکه فرزندان ناشی از نکاح منقطع به پدر و مادر خود ملحق می شوند و دارای تمام حقوق فرزندان مشروع هستند در حالیکه فرزندان ناشی از روابط آزاد سرنوشتی شوم و رقت بار دارند.

3. کسانیکه نمی توانند پیمان زناشویی دائم ببندند و بار مسئولیت های سنگین ناشی از آن را به دوش بکشندعقد منقطع راه سالم و سهل و ساده ای برای ارضاء غریزه جنسی پیش پای آنان می گشاید. برتراند راسل می گوید :« در عصر حاضر ازدواج بدون اختیار به تاخیر می افتد. صد تا دویست سال قبل تحصیلات دانشجو در هر رشته ای که بود تا 18 سالگی تمام می شد و در این سن از ازدواج برخوردار می گردید...

ولی در عصر حاضر بعد از 28 سالگی به زحمت می تواند ادعای تخصص در رشته ای بنماید و بعد از 29 سالگی تازه باید در صدد تهیه شغل برای امرار معاش خود برآید و به زحمت در دهلیز 30 سالگی شاید بتواند ازدواج نماید و در نتیجه از سن بلوغ و آمادگی برای ازدواج تا 30 سالگی(15 سال) که سنین بحران جوانی و نمو غریزه جنسی ، رغبت سرشار به زن و صعوبت مقاومت در برابر تمایلات غریزی است ، فترتی حاصل می گردد که در این فترت جوانان به بهانه کسب علم از بهتین لذایذ عمر محروم می گردند...؛ برای جبران این ضرر و زیان و رفع این نقصان چه باید کرد ؟

بدینسان فیلسوف یاد شده پیشنهاد می کند که یک نوع نکاح منقطع برای پسران و دختران جوان در نظر گیرند که هم دارای مشکلات ناراحت کننده ازدواج دائم و به دوش کشیدن مسئولیت زندگی زناشویی نباشد وهم جوانان در پرتو آن از مفاسد گوناگون روابط نامشروع در امان بمانند.

و نیز همان فیلسوف در کتاب زناشویی و اخلاق از پیشنهاد "لیندسی" که سالها رئیس دادگاه نوجوانان در امریکا بوده مبنی بر پذیرش یک نوع ازدواج موقت به نام "زناشویی رفاقتی" که قصد بچه دار شدن در آن نباشد و زن و شوهر بتوانند به آسانی از هم جدا شوند و نفقه ای هم به زن تعلق نگیرد سخن می گوید و خود نیز اضهار نظر می کند که این گونه زناشویی گاهی در جهت صحیح خواهد بود و اظهار تاسف می کند از اینکه پیشنهاد لیندسی مورد قبول واقع نشده است.

4. از عقد منقطع می توان به عنوان یک دوره آزمایشی برای رسیدن به نکاح دائم استفاده کرد. بعضی از دانشمندان پیشنهاد می کنند که برای جلوگیری از مشکلات زنگی زناشویی دائم ابتدا یک ازدواج آزمایشی در قوانین کشورها پذیرفته شود ، یعنی ازدواجی موقت که درصورت رضایت بخش بودن به ازدواج دائم تبدیل شود.

5. عقد منقطع چنانچه در بسیاری از خانواده ها معمول است می تواند در دوره نامزدی مورد استفاده واقع شود. با استفاده از این نهاد حقوقی در دوره نامزدی اشخاصی که پای بند سنن اخلاقی و مذهبی هستند راه حلی برای معاشرتها و مراودتهابی نامزدها پیدا خواهند کرد و از زیانهای ناشی از آن به ویژه بارداری دختران در این دوره خواهند کاست.

به هر حال شک نیست که نکاح منقطع با همه فوایدی که دارد نمی تواند جای نکاح دائم را بگیرد ؛ وانگهی در جامعه ما نکاح منقطع امری چندان پسندیده نیست و بسیاری از زنان با دیده نفرت بدان می نگرند آن را به آسانی نمی پذیرند.